ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ

Δανάη Ε. Τυλλιανάκη
Φαρμακοποιός
tydanai@hotmail.com

Τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα χωρίζονται κυρίως σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στα "μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη" και στα "κορτικοστεροειδή":

• Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη (ΜΣΑΦ)

Σε αυτή την κατηγορία ανήκει η γνωστή σε όλους μας ασπιρίνη (παράγωγο του σαλυκιλικού οξέως) καθώς και άλλες φαρμακευτικές ουσίες διαφορετικών χημικών ομάδων όπως η δικλοφενάκη, το μεφαιναμικό οξύ, η πιροξικάμη, η εταιρικοξίμπη, η νιμεζουλίδη κ.α.
Ο μηχανισμός δράσης τους δεν είναι απόλυτα γνωστός αν και για τα περισσότερα από αυτά φαίνεται να σχετίζεται κυρίως με την αναστολή της σύνθεσης των προσταγλαδινών ουσιών που παίζουν κυρίαρχο ρόλο στη δημιουργία της φλεγμονής. Θα πρέπει να γνωρίζει κανείς πως παρά τις ομοιότητες στον μηχανισμό δράσης τους τα ΜΣΑΦ δεν θα πρέπει να θεωρούνται όλα ίδια και πως είναι πιθανόν ένας ασθενής που δεν ανταποκρίνεται σε ενα φάρμακο να παρουσιάσει πολύ καλή ανταπόκριση σε ένα άλλο της ίδιας ομάδας. Οι δύο εβδομάδες είναι ένας ασφαλής χρόνος χορήγησης για να εκτιμηθεί η αποτελεσματικότητα ενός φαρμάκου της κατηγορίας αυτής.
Τα ΜΣΑΦ χορηγούνται σε αρθροπάθειες και μυοσκελετικές παθήσεις όπου τοσο η αντιφλεγμονώδης όσο και η παυσίπονη δράση τους αποδεικνύεται συνήθως ευεργετική.
Οι κυριότερες παρενεργειές τους αφορούν στο πεπτικό σύστημα και γι αυτό θα πρέπει να χορηγούνται με προσοχή σε άτομα που έχουν ιστορικό γαστροδωδεκαδακτυλικού έλκους. Επίσης με προσοχή θα πρέπει να λαμβανονται από ασθενείς που πάσχουν από: υπέρταση ( τα ΜΣΑΦ συνήθως αυξάνουν την αρτηριακή πίεση) καρδιακή, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, διαβήτη.

• Κορτικοστεροειδή

Τα κορτικοστεροειδή συντίθεται φυσικά απο τον οργανσμό μας διατηρώντας σε ισορροπία μια σειρά οργανικών λειτουργειών.
Στη θεραπευτική χρησιμοποιούνται είτει φυσικά κορτικοστεροειδή όπως η κορτιζόλη ή υδροκορτιζόνη, είτε συνθετικά όπως η πρεδνιζολόνη, βηταμεθαζόνη, δεξαμεθαζόνη κ.α.

Χορηγούνται σε ποικίλες παθολογικές καταστάσεις όπως παθήσεις ορμονικές, ρευματικές, αναπνευστικές, νόσους του κολαγόνου, δερματικές και αλλεργικές παθήσεις. Μια από τις κυριότερες δράσεις των κορτικοστεροειδών είναι οι αντιφλεγμονώδεις. Επειδή όμως διαταράσσουν τη φυσιολογική διαδικασία σύνθεσης και έκκρισης των φλοιοεπινεφριδικών ορμονών απο τον ίδιο τον οργανισμό μας, παρουσιάζουν αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες και ως εκ τούτου αποτελούν πιθανά την τελευταία επιλογή για την αντιμετώπιση μιας φλεγμονής. Η χορήγηση τους πρέπει να γίνεται με προσοχή και αυστηρό έλεγχο όσον αφορά τη δοσολογία, την οδό χορήγησης αλλά και τη χρονική διάρκεια της θεραπείας.
Ένα μικρό δείγμα των ανεπιθύμητων ενεργειών που προκαλούν είναι: υπέρταση, πεπτικό έλκος, αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης, γλαύκωμα, υποκαλιαιμία, ευαισθησία στις λοιμώξεις και πολλές άλλες ακόμα. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε πως η θεραπεία με κορτικοστεροειδή πρέπει να διακόπτεται σταδιακά προς αποφυγή επιπλέον ανεπιθύμητων αντιδράσεων.